Ο παγκρεατικός καρκίνος είναι ένα απο τα κύρια αίτια θνητότητας που σχετίζονται με τον καρκίνο παγκοσμίως. Ένας από τους λόγους είναι το γεγονός ότι ο συμπτωματικό καρκίνος του παγκρέατος είναι, στην στιγμή της διάγνωσης, μη εξαιρέσιμος και άρα μη θεραπεύσιμος. Συνεπώς εφόσον θέλουμε να μειώσουμε την σχετιζόμενη με τον καρκίνο του παγκρέατος θνητότητα πρέπει να αναπτύξουμε στρατηγικές πρόληψης όπως ισχύει σε άλλους καρκίνους όπως πχ στον καρκίνο του παχέος εντέρου. Η πρόληψη βασίζεται στην πρώιμη διάγνωση ασυμπτωματικών βλαβών μικρού μεγέθους οι οποίες μπορούν να εξαιρεθούν χειρουργικά. Δυστυχώς ακόμα δεν υπάρχουν επιστημονικά δεδομένα για την εφαρμογή προληπτικής ιατρικής στον καρκίνο του παγκρέατος στον γενικό πληθυσμό, έχουν όμως αναγνωρισθεί ομάδες υψηλού κινδύνου στις οποίες μπορούν να εφαρμοστούν μέτρα για την πρόληψη του καρκίνου του παγκρέατος.
- Ασθενείς με γενετικά σύνδρομα σχετιζόμενα με παγκρεατικά καρκίνο
- Ασθενείς με οικογενή παγκρεατικό καρκίνο
Ως οικογενής παγκρεατικός καρκίνος ορίζεται μια οικογένεια με δυο συγγενείς πρώτου βαθμού οι οποίοι έχουν παγκρεατικό καρκίνο και δεν πάσχουν από κάποιο σχετιζόμενο γενετικό σύνδρομο. Η πιθανότητα ανάπτυξης παγκρεατικού καρκίνου σε αυτή την πληθυσμιακή ομάδα κυμαίνεται μεταξύ 1.5 και 13% ανάλογα με τον αριθμό των προσβεβλημένων συγγενών.
- Κληρονομική παγκρεατίτιδα
- Κληρονομικός καρκίνος του μαστού
- Σύνδρομο Peutz – Jeghers
- Σύνδρομο lynch
- Οικογενές σύνδρομο άτυπων πολλαπλών σπίλων και μελανώματος
- Αταξία – τηλαγγειεκτασία
Μια ξεχωριστή πληθυσμιακή ομάδα είναι οι ασθενείς, ιδιαίτερα νεαρής ηλικίας, με πρωτοεμφανιζόμενο σακχαρώδη διαβήτη τύπου ΙΙ οι οποίοι δεν έχουν τον χαρακτηριστικό φαινότυπο με παχυσαρκία και δεν έχουν την κλασική κλινική εικόνα του σακχαρώδη διαβήτη. Οι ασθενείς αυτοί οφείλουν να υποβληθούν σε απεικονιστική μέθοδο, κατα προτίμηση ενδοσκοπικό υπέρηχο, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ο σακχαρώδης διαβήτης αποτελεί μια πρώιμη εκδήλωση παγκρεατικού καρκίνου.
Οι ασθενείς που ανήκουν σε κάποια από τις παραπάνω πληθυσμιακές ομάδες οφείλουν να υποβάλλονται τακτικά σε απεικονιστικές εξετάσεις σε προκαθορισμένα χρονικά διαστήματα για την αναγνώριση είτε πρώιμων είτε ασυμπτωματικών βλαβών μικρού μεγέθους οι οποίες μπορούν να εξαιρεθούν θεραπευτικά. Η ηλικία στην οποία ξεκινάει η πρόληψη είναι τα 45-50 έτη είτε 10 χρόνια νωρίτερα απο την εμφάνιση παγκρεατικού καρκίνου σε κάποιον συγγενή πρώτου βαθμού. Οι απεικονιστικές μέθοδοι που μπορούν να εφαρμοστούν είναι κατα κύριο λόγο ο ενδοσκοπικός υπέρηχος και σε δεύτερο λόγο η μαγνητική τομογραφία. Η συχνότητα παρακολούθησης είναι το έτος και μπορεί ο ασθενής να εναλλάσσει μέθοδο απεικόνισης, ξεκινώντας πάντα από τον ενδοσκοπικό υπέρηχο.
Ο ενδοσκοπικός υπέρηχος είναι μια ενδοσκοπική, επεμβατική, τεχνική απεικόνισης η οποία μας επιτρέπει να απεικονίσουμε με μεγάλη λεπτομέρεια όλες τις συμπαγείς και κυστικές δομές γύρω από το στομάχι και το παχύ έντερο. Μας επιτρέπει να ανγνωρίσουμε βλάβες μικρότερες του 1cm με μεγαλύτερη ακρίβεια σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη απεικονιστική τεχνική ενώ ταυτόχρονα μας δίνει την δυνατότητα άμεσης λήψης στοχευμένων βιοψιών. Είναι μια ασφαλής τεχνική, με μικρή πιθανότητα επιπλοκών η οποία μπορεί να εφαρμοστεί σε επίπεδο εξωτερικού ιατρείου χωρίς την ανάγκη νοσηλείας.
